مباحثی در اخلاق

حضرت رسول - صلى الله علیه و آله - فرمودند که: «بهترین این امت، فقراى‏ایشان‏اند.( اتحاف السادة المتقین، ج 9، ص 275)

و فرمود: «پروردگارا! مرا زندگانى و مردن درویشان ده.و در زمره ایشان مرامحشور گردان‏(.کنز العمال، ج 6، ص 470، خ 16592 ⁾

و فرمود که: «زینت فقر از براى مؤمن بیشتر است از لجام از براى اسب‏( کافى، ج 2، ص 265، ح 22.)

یعنى همچنان که لجام، اسب را از ورطه‏هاى هلاکت نگاه مى‏دارد، فقر نیز مؤمن رااز آن بهتر از فساد محافظت مى‏کند.

شخصى از حضرت رسول - صلى الله علیه و آله - از فقر سؤال کرد.حضرت فرمود:

خزینه‏اى است از خزاین خدا.بار دوم پرسید.فرمود: کرامتى است از خدا.بار سوم بازپرسید.فرمود: چیزى است که: نمى‏دهد خدا آن را مگر به پیغمبر مرسل، یا مؤمنى که‏در نزد خدا کریم باشد (بحار الانوار، ج 72، ص 47، ح 58⁾

و فرمود که: «در بهشت غرفه‏اى است از یک دانه یاقوت سرخ، که اهل بهشت نگاه به‏آن مى‏کنند، چنان که اهل زمین به ستارگان نظر مى‏کنند.داخل آنجا نمى‏شود مگر پیغمبر فقیر، یا مؤمن فقیر(بحار الانوار، ج 72، ص 47.)

از آن حضرت روایتی است که: «در روز قیامت فقراى امت من از قبر بر نخواهندخواست مگر با جامه‏هاى سبز.و گیسوان ایشان به در و یاقوت بافته شده خواهد بود.وعصاهائى از نور در دست‏خواهند داشت.و بر منبرها نشسته خواهند بود.چون‏پیغمبران ایشان را ببینند گویند: اینها ملائکه‏اند.و ملائکه ایشان را بینند گویند: پیغمبران‏اند.ایشان گویند: ما نه پیغمبریم و نه ملک، بلکه طایفه‏اى از فقراى امت محمدیم.گویند: شما به چه عمل به این مرتبه رسیدید؟ ایشان جواب دهند که: ما اعمال بسیار نداشتیم، و روزها به روزه و شبها به عبادت نگذراندیم و لیکن نماز پنجگانه خود را به جا آوردیم.و چون نام محمد را مى‏شنیدیم اشکها بر رخسارهاى خود فرو مى‏ریختیم‏ (بحار الانوار، ج 72، ص 48.)

و حضرت پیغمبر - صلى الله علیه و آله - فرمود که: «خدا با من تکلم کرد و فرمود:

اى محمد! من هرگاه بنده‏اى را دوست داشته باشم سه چیز به او عطا مى‏کنم: دل او را محزون مى‏کنم.و بدن او را بیمار مى‏کنم.و دست او را از مال دنیا خالى مى‏گردانم.وهر گاه بنده‏اى را دشمن داشته باشم سه چیز به او مى‏دهم: دل او را شاد و مسرور مى‏کنم.و بدنش را صحیح مى‏گردانم.و دست او را از اموال دنیویه پر مى‏کنم(بحار الانوار، ج 72، ص 48.)

و فرمود که: «مردم همه مشتاق بهشت‏اند، و بهشت مشتاق فقرا است‏( بحار الانوار، ج 72، ص 49)

و روایتی است که: «فرداى قیامت جمله زهاد و عباد از تقصیر طاعت‏خود عذرخواهند.و حق - تعالى - از فقرا عذر خواهى کند و فرماید: اى بنده من! دنیا را به توندادم نه از این جهت‏بود که دنیا به تو حیف بود بلکه از آن جهت‏بود که تو به دنیاحیف بودى.

دنیات نداده‏ام نه از خوارى توست                             کونین فداى یک نفس زارى توست

هر چند دعا کنى اجابت نکنم                                   زیرا که مرا محبت زارى توست

برخیز و بر صفوف اهل قیامت‏بگذر و هر که را که بینى بر تو حقى داشته باشد و دردنیا بر تو اکرامى کرده باشد دست او را بگیر و با خود به بهشت‏بر(بحار الانوار، ج 72، ص 25، ح 20)

 فرمود که: «بسیار با فقرا آشنائى کنید و بر ایشان حق خود را ثابت کنید، که از براى‏ایشان دولتى خواهد بود.شخصى عرض کرد که: چه دولتى از براى ایشان خواهد بود؟ فرمود که: در روز قیامت‏به ایشان خطاب خواهد رسد که: نگاه کنید هر که شما را قرص نانى، یا شربت آبى، یا جامه‏اى داده باشد دست او را بگیرید و به بهشت‏برید(محجة البیضاء، ج 7، ص 323.اتحاف السادة المتقین، ج 9، ص 279.)